Αρης

Τέταρτος πλανήτης του ηλιακού συστήματος στη σειρά απόστασης από τον Ήλιο, με τροχιά εξωτερική αμέσως μετά την τροχιά της Γης.
Στον ουράνιο θόλο φαίνεται ως αστέρας κοκκινωπός (γι’ αυτό λέγεται και Κόκκινος πλανήτης) και η λαμπρότητά του με ευνοϊκές συνθήκες πλησιάζει το μέγεθος -2,8.

Παρουσιάζει αξιόλογο ενδιαφέρον από τη μια εξαιτίας της γειτνίασής του με τη Γη, ιδίως κατά τις αντιθέσεις, και από την άλλη για την αραιότητα και τη διαφάνεια της ατμόσφαιράς του, που επιτρέπει να γίνονται πολύ λεπτομερείς μελέτες.

H μέση απόσταση από τον Ήλιο φτάνει τα 227,8 εκατ. χλμ. με περιήλιο σε απόσταση 207 εκατ. χλμ. και αφήλιο στα 249 εκατ. χλμ.

Όταν βρίσκεται σε αντίθεση με τον Ήλιο, φτάνει πολύ κοντά στη Γη.

Κατά τις μεγάλες αντιθέσεις, στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 και 6 Αυγούστου 1892, βρισκόταν σε απόσταση 56 εκατ. χλμ. από τη Γη και είχε αποκτήσει λαμπρότητα λίγο μικρότερη από εκείνη της Αφροδίτης.

H μέγιστη απόστασή του από τη Γη φτάνει τα 440 εκατ. χλμ.

Αν οι αντίστοιχες διαστάσεις της Γης ληφθούν ως μονάδα, o ʼρης παρουσιάζει μέση διάμετρο 0,54

μάζα 0,108

επιφάνεια 0,29

όγκο 0,157

πυκνότητα 0,69

και βαρύτητα 0,37.

H μέση θερμοκρασία κυμαίνεται γύρω στους -15°C (Γη +14°C) και η θερμοκρασία στις περιοχές του ισημερινού κυμαίνεται μεταξύ των +10°C και +20°C το μεσημέρι και των -80°C τη νύχτα, ενώ στις πολικές περιοχές η θερμοκρασία είναι γύρω στους
-70°C.

O πλανήτης παρουσιάζει σχήμα ελαφρά ελλειψοειδές, πεπλατυσμένο στους πόλους κατά 1/192 της Ισημερινής διαμέτρου.

O ʼρης περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του σε 24 ώρες, 37 λεπτά και 22 δευτερόλεπτα.

Ο χρόνος περιφοράς του γύρω από τον Ήλιο είναι 686 ημέρες, 23 ώρες, 31 λεπτά γήινα (= 670 Αρειανές ημέρες).

Ο πλανήτης διαγράφει ελλειπτική τροχιά με κλίση 1° 51’ ως προς το επίπεδο εκλειπτικής με εκκεντρότητα 0,093 και μέση ταχύτητα περίπου 24 χλμ. ανά δευτ.

H τροχιά του, περισσότερο μακρινή από τη γήινη, επέτρεψε στον Κέπλερ να ανακαλύψει την εκκεντρότητα των πλανητικών τροχιών.

H όψη του πλανήτη.

Όταν παρατηρείται με καλό τηλεσκόπιο ανοίγματος τουλάχιστον 10 εκ., ο ʼρης φαίνεται σαν δίσκος κιτρινοκοκκινωπός με δύο μεγάλες λευκές και φωτεινές κηλίδες, που αντιστοιχούν στις πολικές περιοχές του και οι διαστάσεις τους μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή του έτους.

Με τη μελέτη των λίγο - πολύ σταθερών επιφανειακών χαρακτηριστικών όχι μόνο προσδιορίστηκε ο χρόνος περιστροφής του πλανήτη, αλλά έγινε δυνατή και η σχεδίαση χαρτών της επιφάνειάς του με αρκετή ακρίβεια.

Η έκτασή των λευκών περιοχών στην θέση των πόλων, μεταβάλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία της εποχής και φτάνει μερικές φορές έως το γεωγραφικό πλάτος των 45°.

To καλοκαίρι η νότια πολική περιοχή εξαφανίζεται εντελώς.

Το κοκκινωπό χρώμα της επιφάνειας φαίνεται να οφείλεται σε οξείδωση των πετρωμάτων που έγινε στο παρελθόν (τώρα το οξυγόνο είναι πολύ σπάνιο) ή στην πτώση μετεωρικής σκόνης ή ακόμα σε εκρηξιγενή πετρώματα.

Σχετικά με την ύπαρξη της ατμόσφαιρας οι αποδείξεις είναι πολυάριθμες και καταφανείς.

Από τις σύγχρονες φασματογραφικές έρευνες έχει προκύψει ότι η ατμόσφαιρα του ʼρη είναι όμοια με τη γήινη, έχει πάχος 100 έως 200 χλμ., αλλά είναι πολύ αραιότερη (πίεση ίση με το 1/10 της γήινης ατμόσφαιρας).

Αποτελείται περίπου 5% από υδρατμούς, 1% οξυγόνο και κατά το υπόλοιπο από αδρανή αέρια και διοξείδιο του άνθρακα, που υπολογίζεται σε ποσότητα διπλάσιο περίπου από αυτό που έχει η Γη.

Σημαντικό βήμα για την εξερεύνηση του πλανήτη θεωρήθηκε η συσκευή που έστειλαν οι Ρώσοι στην επιφάνειά του (13 Μαρτίου 1974) με τον διαστημικό σταθμό ʼ. 6.

Τομή όμως αποτέλεσε η προσεδάφιση στον ʼρη του αμερικανικού μη επανδρωμένου διαστημοπλοίου Ιχνηλάτης (Mars Pathfinder).

O Ιχνηλάτης ταξίδεψε επτά μήνες, με ταχύτητα 19.300 χλμ. την ώρα, διανύοντας μια απόσταση 497 εκατ. χλμ.

Ο Ιχνηλάτης μετέφερε και το τηλεκατευθυνόμενο όχημα-ρομπότ με το όνομα (Sojourner) για την εξερεύνηση της επιφάνειας του ʼρη.

Προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη στις 4 Ιουλίου 1997, στις 20:07 ώρα Ελλάδος.

Λίγα λεπτά πριν από την προσεδάφισή του άνοιξαν διαδοχικά αλεξίπτωτα που επιβράδυναν την πτώση του στα 80 χλμ./ώρα, ενώ λίγα δευτερόλεπτα πριν ο Ιχνηλάτης προσκρούσει στην επιφάνεια του ʼρη, φούσκωσαν αερόσακοι, που επέτρεψαν την προσεδάφιση του διαστημοπλοίου χωρίς να υποστεί ζημιές.

Το Sojourner, το εξάτροχο όχημα-ρομπότ, βάρους 10 κιλών, κινήθηκε με επιτυχία έξω από το διαστημόπλοιο, αν και με καθυστέρηση λόγω προβλημάτων επικοινωνίας μεταξύ του οχήματος-ρομπότ και του διαστημοπλοίου.

Κατά τη διάρκεια της αποστολής του, το κινούμενο με ηλιακή ενέργεια όχημα-ρομπότ τράβηξε τρισδιάστατες φωτογραφίες, συνέλεξε και ανέλυσε βράχους και τμήματα του εδάφους του ʼρη και μετέφερε τις σχετικές πληροφορίες στη NAΣA.

Οι πρώτες μαυρόασπρες φωτογραφίες που έστειλε ο Ιχνηλάτης από τον ʼρη είναι οι πρώτες που έφτασαν στη Γη ύστερα από 21 χρόνια, από την εποχή δηλαδή των αποστολών των διαστημοπλοίων Βίκινγκ.

Οι φωτογραφίες αυτές έδειχναν ένα τοπίο διάσπαρτο από βράχους και πέτρες διαφόρων διαστάσεων.

Ο πρώτος βράχος που ανέλυσε ο Sojourner ονομάστηκε από τους επιστήμονες της NAΣA Μπάρνακλ Μπιλ.

Είναι ομοιογενής και είναι κατά πάσα πιθανότητα ηφαιστειογενής, άποψη υπέρ της οποίας συνηγορεί η μεγάλη περιεκτικότητά του σε κουάρτζ.

Η ανακάλυψη αυτή προκάλεσε έκπληξη στους επιστήμονες της ΝΑΣΑ (οι οποίοι επιφυλάχτηκαν για το τελικό τους συμπέρασμα), δεδομένου ότι δεν έχει βρεθεί παρόμοια σύσταση σε κανέναν από τους μετεωρίτες που έπεσαν στη Γη από τον ʼρη.

Η δυνατότητα αποικισμού του ήταν ο λόγος που τα επιστημονικά επιτελεία της ΝΑΣΑ επικέντρωσαν τα τελευταία χρόνια σε αυτόν την προσοχή τους, περισσότερο από κάθε άλλον πλανήτη του Ηλιακού μας συστήματος, ενώ διατέθηκαν και ανάλογα κονδύλια για την προετοιμασία της πρώτης επανδρωμένης αποστολής που αναμένεται να γίνει εντός της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα.

Η απώλεια δύο διαστημοπλοίων της ΝΑΣΑ το 1999 καθυστέρησε τις έρευνες, αλλά το πρόγραμμα συνεχίστηκε με την αποστολή νέων διαστημικών βολίδων, το 2001 και 2002.

Οι δορυφόροι.

Ο ʼρης έχει δύο δορυφόρους, τον Φόβο και τον Δείμο, και οι δύο μικρότεροι από τη Σελήνη, που τους ανακάλυψε αντίστοιχα στις 17 Αυγούστου και στις 11 Αυγούστου του 1877 ο Αμερικανός αστρονόμος Χαλ με το μεγάλο τηλεσκόπιο του αστεροσκοπείου της Ουάσινγκτον.

---

Παρακάτω παρουσιάζονται φωτογραφίες τις κατηγορίας σε σμίκρυνση καθώς και video. Κλικάρετε σε μία φωτογραφία για να τη δείτε στο κανονικό της μέγεθος. Για να κατεβάσετε ένα βίντεο κάνετε δεξι κλίκ πάνω στο βίντεο και μετα πατάτε "αποθήκευση προορισμού ώς...(save target as)" και το αποθηκέυετε στον υπολογιστή σας.

ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ ΑΡΗ (9,25ΜΒ)	ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ ΑΡΗ (8,60ΜΒ)	ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ ΑΡΗ (1,95ΜΒ)	ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ ΑΡΗ (1,55ΜΒ)

- 1 -