ΗΛΙΟΣ (Εκλειψη 3-10-2005)

Στις 3-10-2005 είχαμε μερική έκλειψη ηλίου.

Eγώ πάντως την απόλαυσα.

Κάντε και εσείς το ίδιο.....

Οι φωτογραφίες είναο τραβηγμένες περίπου ανα 10 λεπτά.

Λίγα λόγια.....

Παροδική επισκίαση ενός ουράνιου σώματος, η οποία προέρχεται από την παρεμβολή ενός άλλου μεταξύ αυτού και του παρατηρητή ή μεταξύ του ουράνιου σώματος και του Ήλιου που το φωτίζει.

Με τη λέξη έκλειψη εννοούμε συνήθως την παροδική εξαφάνιση του Ήλιου ή της Σελήνης, όταν όμως αυτό συμβαίνει μεταξύ των αστέρων χρησιμοποιούμε τον όρο επιπρόσθηση.

Η έκλειψη χαρακτηρίζεται ως ολική - μερική, ανάλογα αν επισκιάζεται ολόκληρη η επιφάνεια του ουράνιου σώματος ή ένα τμήμα της.

Το φαινόμενο της έκλειψης παρατηρείται κάθε φορά που ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη βρίσκονται αμοιβαία σε ορισμένες θέσεις.

Επειδή το επίπεδο της εκλειπτικής και το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης γύρω από τη Γη σχηματίζουν μια γωνία 6°, η Σελήνη, σε κάθε σεληνιακό μήνα, συναντά το επίπεδο της εκλειπτικής σε δύο σημεία που ονομάζονται δεσμοί.

Συνεπώς η έκλειψη είναι δυνατόν να συμβεί όταν οι δεσμοί συμπέσουν πάνω στην ίδια ευθεία που ενώνει τη Γη με τον Ήλιο, όταν δηλαδή τα κέντρα των τριών σωμάτων, Ήλιου, Γης, Σελήνης , βρεθούν στην ίδια ευθεία.

Από αυτό προκύπτει ότι η έκλειψη της Σελήνης είναι δυνατή, όταν αυτή βρίσκεται σε φάση πανσελήνου, γιατί συμπίπτει με τη γραμμή των δεσμών.

Το φαινόμενο της έκλειψης , όπως έχει παρατηρηθεί, επαναλαμβάνεται κανονικά κάθε 223 σεληνιακούς μήνες , δηλαδή κάθε 18 έτη και 11 ημέρες.

Κατά το διάστημα αυτό διαπιστώνονται 71 έκλειψεις , από τις οποίες οι 28 είναι σεληνιακές και οι 43 ηλιακές.

Εκλειψη Ηλίου.

Οι ηλιακές έκλειψεις παρατηρούνται όταν η Σελήνη παρεμβάλλεται μεταξύ του Ηλίου και της Γης.

Θα συνέβαιναν σε κάθε νέα σελήνη, αν συνέπιπταν οι τροχιές της Γης και της Σελήνης.

Γι’ αυτό, οι έκλειψεις του Ήλιου είναι σπανιότερες.

Η Σελήνη σχηματίζει, προς το μέρος που δεν φωτίζεται από τον Ήλιο, μια κωνική σκιά, της οποίας το μήκος κυμαίνεται από 51 έως 59 φορές το μήκος της γήινης ακτίνας, ανάλογα με την απόστασή της από τη Γη.

Η απόσταση μεταξύ Γης και Σελήνης ανέρχεται περίπου σε 51 έως 63 φορές το μήκος της γήινης ακτίνας.

Γι’ αυτό, όταν γίνεται έκλειψη με τη Σελήνη στο απόγειο (στη μέγιστη απόσταση από τη Γη), η κορυφή του κώνου της σεληνιακής σκιάς δεν αγγίζει τη Γη και η επισκίαση του ηλιακού δίσκου δεν θα είναι πλήρης· επομένως η έκλειψη θα είναι μερική.

Σε ορισμένες όμως ζώνες της επιφάνειας της Γης, όπου συντρέχουν οι συνθήκες που απαιτούνται, η έκλειψη θα είναι δακτυλιοειδής.

Ο ηλιακός δίσκος θα φαίνεται φωτισμένος προς την περιφέρεια, σαν ένας μεγάλος φωτεινός δακτύλιος, ενώ το κεντρικό μέρος του ηλιακού δίσκου θα φαίνεται σκοτεινό, γιατί καλύπτεται από τη Σελήνη.

Όταν η Σελήνη βρίσκεται στο περίγειο (στην ελάχιστη απόσταση από τη Γη), η κορυφή της σεληνιακής σκιάς καλύπτει μόνο ένα τμήμα της γήινης επιφάνειας (ποτέ περισσότερο από τα 12 χιλιοστά της).

Στη ζώνη αυτή η έκλειψη του Ηλίου θα είναι ολική, ενώ στις κοντινές περιοχές θα είναι μερική και στις υπόλοιπες αόρατη.

Οι ολικές έκλειψεις καθώς και οι δακτυλιοειδείς, είναι φαινόμενα που συμβαίνουν σε πολύ αραιά διαστήματα και η διάρκειά τους είναι μικρή, κατά μέσο όρο 3-6 λεπτά της ώρας.

Η δακτυλιοειδής έκλειψη έχει μεγαλύτερη διάρκεια, κατά μέγιστο όρο έως 12’ 24’’.

Οι τιμές αυτές αφορούν τις ορατές έκλειψεις στον Ισημερινό.

Στα ανώτερα πλάτη η διάρκεια είναι ανάλογα μικρότερη.

Η σπουδαιότητα, δηλαδή το μέγεθος μιας έκλειψης, εκφράζεται με το ποσοστό της επιφάνειας που καλύπτεται.

Ως μονάδα λαμβάνουμε τη φάση της ολικής έκλειψης.

Όταν λέμε, για παράδειγμα, ότι μια έκλειψη Ηλίου έχει μέγεθος 0,5, σημαίνει ότι κατά τη μέγιστη φάση θα καλυφθεί το μισό του ηλιακού δίσκου.

Κατά τις ηλιακές έκλειψεις κυρίως παρατηρούνται πολλά και διάφορα φαινόμενα.

Το χείλος της Σελήνης δεν φαίνεται σαν τέλειος κύκλος, αλλά παρουσιάζει πολλές αλλοιώσεις και ανωμαλίες που οφείλονται στα υψώματα και στα βαθουλώματα της επιφάνειάς της.

Κατά τις ολικές και δακτυλιοειδείς έκλειψρεις , λίγο πριν από τη συμπλήρωση της ολικής φάσης, οι επιφανειακές ανωμαλίες της Σελήνης σχηματίζουν μια κυκλική στεφάνη από άνισα σημεία, τα οποία φωτίζονται, που ονομάστηκαν κόκκοι του Μπέιλι.

Εφόσον προχωρεί η επισκίαση του ηλιακού δίσκου, αρχίζει να μειώνεται ο φωτισμός του Ήλιου, ο οποίος εξακολουθεί να είναι αρκετά αισθητός όταν η έκλειψη πλησιάζει το 0,5.

Μόλις όμως περάσει το 0,8, η ελάττωση του φωτισμού μπορεί να προκαλέσει φυσιολογικές αντιδράσεις στα ζώα και στους ανθρώπους.

Οι αντιδράσεις αυτές μπορούν να εξηγήσουν τον τρόμο και τις δεισιδαιμονίες των πρωτόγονων λαών κατά τις ηλιακές κυρίως έκλειψης.

Επίσης έχουν παρατηρηθεί αντιδράσεις και στα φυτά.

Οι συνεχείς παρατηρήσεις και μελέτες των εκλείψεων έδωσαν τη δυνατότητα στους αστρονόμους να επεξηγήσουν πολλά φαινόμενα που συμβαίνουν στον Ήλιο και να εξάγουν από αυτά συμπεράσματα για τη φυσική σύστασή του.

Εκλειψη Σελήνης.

Η Γη σχηματίζει, προς το μέρος που δεν φωτίζεται από τον Ήλιο, έναν κώνο σκιάς, της οποίας το μέγιστο μήκος μπορεί να είναι 108 φορές μεγαλύτερο του μήκους της διαμέτρου της, και έναν κώνο παρασκιάς, που συνεχώς γίνεται ευρύτερος όσο μεγαλώνει η απόσταση από τη Γη.

Η μέση απόσταση της τροχιάς της Σελήνης από τη Γη, όταν πραγματοποιούνται οι κατάλληλες θέσεις για έκλειψη , ανέρχεται σε περίπου τριάντα γήινες διαμέτρους και η Σελήνη, κατά την έκλειψη , διέρχεται μέσα από ολόκληρη τη ζώνη της παρασκιάς και της σκιάς.

Το φαινόμενο μπορεί να έχει σημαντική διάρκεια.

Όταν όμως, εξαιτίας της θέσης της , η Σελήνη διέρχεται μόνο μέσα από την παρασκιά, τότε έχουμε έκλειψη παρασκιάς.

Μια τέτοια έκλειψη παρατηρείται πάντοτε κατά τις ολικές εκλείψεις, επειδή η Σελήνη κατά την έναρξη της έκλειψης διέρχεται πρώτα από την παρασκιά και ύστερα από την κυρίως σκιά.

Επίσης κατά τη λήξη, μετά την έξοδό της από την κυρίως σκιά, διέρχεται πάλι από τη ζώνη της παρασκιάς.

Οι εκλείψεις της Σελήνης μπορεί να είναι ολικές ή μερικές, ανάλογα με το αν επισκιάζεται ολόκληρος ο σεληνιακός δίσκος ή τμήμα του.

Σε κάθε έκλειψη παρατηρείται μείωση της λαμπρότητας και του φωτισμού της Σελήνης.

Ο σεληνιακός δίσκος είναι πάντοτε ορατός (και όταν ακόμα η Σελήνη είναι βυθισμένη ολόκληρη στη σκιά) με έναν χρωματισμό χαλκέρυθρο ή πορτοκαλί, που οφείλεται στη διάθλαση των ηλιακών ακτίνων προς το μέρος του κώνου της σκιάς, καθώς αυτές διέρχονται από τις παρυφές της Γης, και στην απορρόφηση των κυανών και ιωδών ακτίνων από την ατμόσφαιρα.

Η διάρκεια της έκλειψης είναι αρκετά μεγάλη.

Για να διέλθει η Σελήνη μέσα από ολόκληρη τη ζώνη της παρασκιάς και της σκιάς χρειάζεται περίπου τέσσερις ώρες, ενώ για να διέλθει μόνο από την παρασκιά περίπου δύο ώρες......

---

Παρακάτω παρουσιάζονται φωτογραφίες τις κατηγορίας σε σμίκρυνση καθώς και video. Κλικάρετε σε μία φωτογραφία για να τη δείτε στο κανονικό της μέγεθος. Για να κατεβάσετε ένα βίντεο κάνετε δεξι κλίκ πάνω στο βίντεο και μετα πατάτε "αποθήκευση προορισμού ώς...(save target as)" και το αποθηκέυετε στον υπολογιστή σας.

11.10	11.20	11.30	11.40	11.50
12.00	12.10	12.20	12.30	12.40
12.50	13.00	13.10	13.20	13.30
13.40	13.50	14.00

- 1 -